مرکز مطالعات کوهورت سبزوار به عنوان یکی از خدمات دانشگاه علوم پزشکی سبزوار بوده که وظیفه خدمت رسانی به همشهریان گرامی را بر عهده دارد. در حال حاضر درمان و کنترل بیماری‌های مزمن و غیر واگیر مثل دیابت، فشار خون، سرطان و غیره  برای حوزه سلامت بسیار مهم می‌باشد.

افراد مورد مطالعه در طرح کوهورت سبزوارافراد  ۳۵ تا ۷۰ سال از هر دو جنس ساکن در منطقه توحید شهر سبزوار می باشند که با هدف ارتقاء سلامت جامعه از طریق شناسایی زود هنگام بیماری ‌و شناخت علل اصلی بروز آن، جلوگیری از مرگ و میرهای ناشی از برخی بیماریها مثل سکته قلبی، مغزی و نیز کاهش هزینه‌های درمانی و افزایش میل به زندگی راه اندازی شده است.

این پروژه یک طرح ۱۵ ساله می‌باشد که از تاریخ ۲ بهمن سال 1396 با حضور دکتر ملک‌زاده معاون تحقیقات و فناوری در سبزوار افتتاح شده و با ابلاغ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکي وارد مرحله اجرايي شده است. اين مطالعه مبتني بر جمعيت بوده و حجم نمونه اوليه آن حداقل 4000 نفر است و نمونه‌گیری‌هایی از خون، ادرار، مو و ناخن آنها به عمل آمده است که این خون و ادرار تا ۱۵ سال در فریزرهای مخصوصی به نام “بیوبانک” برای بررسی‌های پزشکی آینده نگهداری می‌شوند.

در این طرح مو و ناخن‌های فرد نیز نگهداری می‌‌شود تا بتوان در صورت ابتلاء فردی به یک بیماری مزمن، بر روی مو و ناخن او آزمایشاتی را برای آگاهی از وضعیت بیماری و علت بوجود آمدن بیماری انجام داد.

پس از پایان نمونه‌گیری  وارد فاز پیگیری شده که در این فاز تمام اتفاقات یکساله اخیر این افراد را مورد بررسی قرار می دهیم یعنی فرد اگر بیمار یا  فوت کرده باشد دلیل بیماری یا مرگ رابررسی کرده تا بتوانیم در پایان فاز اول طرح کوهورت در این منطقه بار بیماری را از لحاظ عوارض قلبی، عروقی  و دیابت یا دیگر بیماری‌های مزمن شناسایی نماییم.

کوهورت یک نوع مطالعه پژوهشی همگروهی یا مطالعه طولی یا مطالعه پيگيري و از نوع مطالعات مشاهده‌اي اپيدميولوژيک است که در آن گروهي از افراد مواجه يافته (exposed) به همراه گروهي از افراد مواجهه نيافته (non-exposed) به يک عامل بالقوه بيماري، در طول يک دوره زماني پيگيري مي‌شوند و بروز(incidence) بيماري در دو گروه، بدون اينكه مداخله‌اي صورت بگيرد، با يكديگر مقايسه مي‌گردد. مطالعه‌هاي همگروهي، مستلزم پيگيري گروه‌هاي افراد در طول زمان مي‌باشند و دو هدف توصيفي، يعني توصيف بروز پيامدهاي خاص در دوره زماني معين، و تحليلي يعني تحليل روابط بين عوامل خطر و پيامدهاي آن‌ها را دارند. اين طرح به دو شكل اصلي آينده‌نگر و گذشته‌نگر قابل انجام است.